काठमाडौं ।
नवौं अन्तर्राष्ट्रिय बालिका दिवसको अवसरमा बालिकाहरूले आफ्नो सवालमा आफैंले बहस गर्ने भएका छन् । भोली आइतबार किशोरीहरूले आफ्नै सवाल र आफ्नै नेतृत्वमा सामुदायिक रेडियोमा बहस गर्ने भएका हुन् ।
सिकाइ कहिल्यै रोकिँदैन भन्ने विश्वब्यापी अभियान अन्तर्गत किशोरीहरूले कोभिड १९ पछि शिक्षामा देखिएको असर र निरन्तर सिकाईका विषयमा बहस गर्नेछन् ।
यस बर्षको अन्तर्राष्ट्रिय बालिका दिवसको नारा "My voice, our equal future." अर्थात् ‘मेरो आवाज, हाम्रो समान भविष्य’ तय गरिएको छ ।
नेपालमा पनि ५३ प्रतिशत किशोरी स्कुल फर्किन नसक्ने हालै गरिएको एक सर्वेक्षणले देखाएको छ ।
कोभिड–१९ का कारण विद्यालय बन्द हुँदा बालिकाको संरक्षण, स्वास्थ्य र निरन्तर सिकाइमा परेको असरलाई कम गर्न र उनीहरूलाई विद्यालय फर्काउन के गर्न सकिन्छ ? भन्नेमा छलफल केन्द्रित हुनेछ ।
स्थानीय सरकारसँग किशोरीहरूले सामुदायिक रेडियो बहस मार्फत आफ्ना सवालहरुलाई अघि सार्नेछन् ।
किशोरीले कोभिडपछि समुदायमा देखा परेका बालिका र किशोरीको समस्या तथा त्यसको न्युनिकरणका लागि आफ्नो नेतृत्वमा भइरहेका पहलबारे जानकारी गराउनेछन् ।
सामुदायिक रेडियोको अगुवाइमा स्थानीय सरकार, जिल्लाका किशोरी अभियन्ताहरूलाई आमन्त्रण गरी किशोरीहरूबाटै रेडियो कार्यक्रम सञ्चालन हुनेछ ।
कार्यक्रममा किशोरी एकदिन रेडियो प्रस्तोता र अतिथीको भूमिकामा रहनेछन् ।
सामुदायिक रेडियोको अगुवाइमा स्थानीय सरकार, जिल्लाका किशोरी अभियन्ताहरूलाई आमन्त्रण गरी किशोरीहरूबाटै रेडियो कार्यक्रम सञ्चालन हुनेछ ।
कोभिडपछि बालिका शिक्षाका लागि सिकाइ कहिल्यै रोकिंदैन भन्ने विषेश अभियान घोषणा गरेको संयुक्त राष्ट्रसंघीय शैक्षिक, वैज्ञानिक तथा सांस्कृतिक संगठन (युनेस्को), सामुदायिक रेडियो प्रसारक संघ (अकोराब) र सीआईएनको संयोजनमा देशभरका २६ रेडियोमार्फत् हाम्रो सवाल–हाम्रै नेतृत्वमा बहस गर्न लागिएको हो ।
किशोरीहरुलाई नियमित संलग्नता भन्दा फरक भूमिका बहन गराएर कोभिडपछि बालिका शिक्षामा परेको असर र मुद्दाबारे स्थानीय सरकार, सरोकारवाला निकाय र आम जनमानसमा अवगत गराउने र आगामी दिनमा पनि चेतनामूलक अभियानमा किशोरीहरूलाई जागरुक गराउनु कार्यक्रमको उद्देश्य रहेको सामुदायिक रेडियो प्रसारक संघले जनाएको छ ।
कोभिड–१९ अघि १३ करोड बालिकाहरू विद्यालयको पहुँचभन्दा बाहिर थिए । संयुक्त राष्ट्रसंघीय शैक्षिक, वैज्ञानिक तथा सांस्कृतिक संगठन युनेस्कोको तथ्याङक अनुसार कोभिड–१९ पछि १ करोड १० लाखभन्दा बढी बालिकाहरू पुनः विद्यालय जान नसक्ने जोखिममा रहेको आँकलन गरिएको छ ।
कोभिड–१९ महामारीको समग्र असरका कारण विश्वमा बालविवाहका घटनामा थप १ करोड ३० लाखले वृद्धि हुने सम्भावना देखिएको छ ।
विद्यालय पुनः खुलेपछि केही बालिकाहरूले आफ्नो शिक्षालाई निरन्तरता दिन्छन् तर कतिपय बालिकाहरू भने पुनः विद्यालय कहिल्यै नआउन सक्छन् ।
नेपालमा पनि ५३ प्रतिशत किशोरी स्कुल फर्किन नसक्ने हालै गरिएको एक सर्वेक्षणले देखाएको छ ।
कोभिड–१९ महामारीको समग्र असरका कारण विश्वमा बालविवाहका घटनामा थप १ करोड ३० लाखले वृद्धि हुने सम्भावना देखिएको छ । नेपालमा पनि जोखिम छ ।
हरेक मुलुक र समुदायमा बालिकाका शैक्षिक आवश्यकता प्राथमिकतामा नराखे विगत २० वर्षमा हासिल भएका प्रगति गुम्न सक्ने संयुक्त राष्ट्रसंघले चेतावनी दिएको छ ।
कोभिड–१९ को महामारी उच्च बिन्दुमा पुगेको बेला २ सय भन्दा बढी मुलुकमा विद्यालय बन्द हुँदा १ अर्ब ५० करोड भन्दा बढी विद्यार्थीहरू प्रभावित भएका छन् ।
प्रभावित हुनेमा ७६ करोडभन्दा बढी बालिकाहरू मात्रै छन् ।
प्रकाशित मिति: शनिबार, असोज २४, २०७७, ०८:३९
