नेपाल सरकारले सामाजिक सुरक्षामा गर्ने खर्च पछिल्ला पाँच वर्षका आठ गुणा भन्दा बढिले बढेको छ ।
आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा सामाजिक सुरक्षा खर्च ३ दशमलब ३ अर्ब रुपैयाँ खर्च भएकोमा पाँच वर्षमा मै ८ सय ३३ प्रतिशतले बढेर २७६ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ ।
आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा सामाजिक सुरक्षामा गरिएको खर्च कुल सरकारी खर्चको ४० प्रतिशत थियो। यसमध्ये ३४ दशमलब ८ प्रतिशत रकम वित्तीय हस्तान्तरणमै खर्च भएको छ। चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा सामाजिक सुरक्षा बजेट २६ दशमलब ८ अर्ब कटौती गर्दै ११ दशमलब ४ प्रतिशतले घटाइएको छ।
यद्यपि बजेट घटाए पनि सामाजिक सुरक्षामा छुट्याईएको रकम कुल बजेटको २८ दशमलब ४ प्रतिशत पुगेको छ । जसले सामाजिक सुरक्षा सरकारको अझै उच्च प्राथमिकतामा रहेको देखाएको छ ।
सामाजिक सुरक्षा अनिवार्य दायित्व भएकाले यसको बजेट कटौती गर्न नसकिने र खर्च घटाउनु परे विकास खर्च काट्नुपर्ने बाध्यतामा सरकार रहेको भन्दै विज्ञहरुले योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षामा जोड दिनुपर्ने बताएका छन् ।
सीआईएनसँग कुरा गर्दै अर्थविज्ञ डा. चन्द्रमणी अधिकारीले सामाजिक सुरक्षामा लगानी बढ्दा सरकारको विकास खर्च घट्ने बताउनुभयो । हाल नेपालमा सामाजिक सुरक्षा अन्तरगत ८३ वटा भन्दा बढि कार्यक्रमहरु सञ्चालनमा छन्।
प्रकाशित मिति: बिहीबार, साउन २२, २०८२
