काठमाडौँ । तत्कालीन माओवादीले रोल्पालाई ‘लाल क्षेत्र’ बनाउन २०५० सालमा रुकुममा पर्ने सिस्ने हिमाल र जलजला माईको नामबाट ‘सिज’ अभियान सुरु गर्यो ।
त्यस्को २ वर्षपछि अभियान नियन्त्रणका लागि सरकारबाट रोल्पामा ‘अप्रेशन रोमियो’ चलाउँदाताका परिचालित सुरक्षाकर्मीबाट भएका ज्यादतीपछि पूर्ण घर्तीले लेख्नुभएको ‘ढल्दैन त्यो’ बोलगको गीत लेखक स्वयं र माइला लामा, सीता आचार्यलगायतले गाउनुभयो ।
रोमियो अप्रेशनको तीन महीनापछि माओवादीले सशस्त्र विद्रोहको घोषणा गर्दा रोल्पाली मात्र होइन सिङ्गो मुलुक नै स्तव्ध भयो । विद्रोहीहीहरूमा उत्साह देखिए पनि अरु सामान्य अवस्थामा थिएनन् । गायक तथा लेखक घर्तीले नै लेख्नुभयो,‘एकै रातमा धरती हल्लियो ।’ अनि गायनमा उहाँलाई सीता आचार्यले सघाउनुभयो ।
‘राजनीतिले नेतृत्व गर्थ्यो र कला,साहित्य, सेना,सङ्गठन,बिभिन्न जनवर्गीय सङ्गठन इत्यादीले सेवकको रूपमा काम गर्थे ।’ घर्तीले सीआईएनसँग भन्नुभयो, ‘हामीले पनि त्यही भूमिका निर्वाह गरेका थियौँ ।’
३ दर्जनभन्दा धेरै गीत लेख्नुभएका घर्तीका सबै गीत रेकर्ड हुन पाएनन् । उतिबेला माओवादीले लिएका सिद्धान्त र अपनाइएका रणनीतिसँग मिल्नेगरी कलाकारहरूले गाउनु र नाच्नुपर्थ्यो । ‘जोशिलो अभिावदन’, ‘यात्रा हाम्रो’ लगायतका गीत लेख्दा र गाउँदासम्म सशस्त्र युद्ध थालिएको करिब २ वर्ष भईसकेको थियो ।
यस्तो बेला पार्टीभित्र देखिएको सन्नाटा र निरासा चिर्न फेरि घर्तीले २०५९ सालमा ‘कसले भन्छ, क्रान्ति यहाँ’ बोलको गीत लेख्नुभयो र मोहित श्रेष्ठको सङ्गीतमा श्रेष्ठलगायतको स्वरमा रेकर्ड गरियो ।
उहाँले २०४७ देखि १७ वर्ष अखिल नेपाल जनसाँस्कृतिक सङ्घको केन्द्रीय समितिमा रही राप्तिस्तरीय साँस्कृतिक अभियानको नेतृत्व गर्नुभयो । यसबीचमा गठन भएको तत्कालीन जनमुक्ति सेनाको बारेमा घर्तीले लेख्नुभएको ‘जनमुक्ति सेना हामी’ बोलको गीतले उतिकै चर्चा पायो ।
२०५८ देखि २ वर्ष माओवादी निकट केन्द्रीय साँस्कृतिक टोली संयोजक, केन्द्रीय श्रव्यदृश्य प्रमुख एवम् केन्द्रीय साँस्कृतिक विभाग सदस्य रहनुभएका पूर्ण घर्ती ५४ देखि तीन वर्ष भने रुकुम जिल्ला सेक्रेटरी बन्नुभयो ।
२०५७ मा रुकुमको पहिलो जनसरकार प्रमुखमा निर्वाचित भए पनि कलम चलाउन र स्वर दिन भने उहाँले छोड्नुभएन ।
अचेल पनि प्रायः गीतहरू सुन्दा गुनगुनाउने गरेको सुनाउँदै उहाँले भन्नुभयो, ‘अहिले गाउने अभ्यास त्यति नभए पनि त्यतिबेला खुब चासो र रुचि थियो । गीतसङ्गीतले जोकोहीलाई प्रभाव त पारीहाल्छ । अहिले पनि हातहरू चल्छन्, गुनगुनाउन मन लाग्छ ।’
२०६३ सालमा शान्ति सम्झौता भएर माओवादी शान्ति प्रक्रियामा आएपछि पनि पार्टीको बिभिन्न पद र जिम्मेवारी उहाँले निभाउनुभयो । गायनकै क्रममा चिनजान,सहकार्य र प्रेम बसेको ४ वर्षपछि ५१ सालमा पूर्ण घर्तीको विवाह सीता आचार्यसँग भयो ।
रुकुमको खारा युद्धमा माओवादीले ठूलो क्षति व्यहोनुपर्यो भने कालिकोटको मालकोट र रोल्पाको थवाङमा दर्जनौँ घर जलाइएका थिए ।
यस्तो बेला पार्टीभित्र देखिएको सन्नाटा र निरासा चिर्न फेरि घर्तीले २०५९ सालमा ‘कसले भन्छ, क्रान्ति यहाँ’ बोलको गीत लेख्नुभयो र मोहित श्रेष्ठको सङ्गीतमा श्रेष्ठलगायतको स्वरमा रेकर्ड गरियो ।
साविक रूकुमको चुनवाङ्ग ६ लाखर खोलामा २०२४ सालमा निम्नमध्यम परिवारमा पूर्ण घर्ती जन्मनुभएको हो ।
१७ वर्षको उमेरमै अनेरास्ववियुको सङ्गठित सदस्यता प्राप्त गरी मावि रूकुमकोटको ईकाइ सदस्य भए पनि जनतामाझ भने आफूले संस्कृतिकर्मीको रूपमा परिचय बनाएको उहाँको बुझाइ छ ।
कहिलेकाहीँ देखेका, सुनेका गीत पनि गाएको उल्लेख गर्दै कहिले आफैले लेखेर गाए पनि जनतालाई सुसूचित गर्ने काम गरिएको धारणा राख्नुभयो । ‘जनताको बीचमा जाने मौका पाएँ र मलाई संस्कृतिकर्मीकै रूपमा उनीहरूले चिने ।’ घर्तीले थप्नुभयो ।
२०६३ सालमा शान्ति सम्झौता भएर माओवादी शान्ति प्रक्रियामा आएपछि पनि पार्टीको बिभिन्न पद र जिम्मेवारी उहाँले निभाउनुभयो । गायनकै क्रममा चिनजान, सहकार्य र प्रेम बसेको ४ वर्षपछि ५१ सालमा पूर्ण घर्तीको विवाह सीता आचार्यसँग भयो ।
२०७४ मसीर २२ गते सम्पन्न प्रदेश सभाको निर्वाचनमा रुकुम पूर्व २ बाट निर्वाचित भएको तीन महिनापछिदेखि भने गायक, लेखक र सङ्गीतकारको रूपमा परिचित पूर्ण घर्ती प्रदेश नम्बर ५ को सभामुखको भूमिकामा हुनुहुन्छ ।
अडियो सुन्नुहोस्ः
प्रकाशित मिति: आइतबार, कात्तिक ३, २०७६, १६:२२
